ارتودنسی چیست؟
هدف از ارتودنسی کودکان نظم بخشیدن به دندان‌ها و رفع ناهنجاری‌هایی همچون نامرتبی شدید دندان و ناهنجاری‌های پیچیده‌تر می‌باشد. در یک درمان ارتودنسی خوب می‌بایست به سلامت دندان و لثه و هم چنین مفصل فک نیز توجه شود. جفت شدن دندان‌های فک بالا و پایین، زیبایی لبخند و ایجاد نظم از جمله مواردی است که پس از پایان درمان شاهد آن‌ها خواهید بود.
کودکان از هر لحاظی ظریف هستند و تمام ساختارهای بدنشان تا سنین خاصی همچنان ظریف باقی می‌ماند. برای همین، باید با دقت مراقب سلامتی آن‌ها بود. در این میان، دندان‌های کودک از اهمیت فوق‌العاده زیادی برخوردار هستند. آن‌ها دندان‌های شیری دارند و برای مدت زیادی از این دندان ها استفاده می‌کنند. نحوه نگهداری و مراقبت از دندان های شیری در سنین کودکی، تاثیر بسیار زیادی بر روی رویش دندان های دائمی می‌گذارد. برای همین کودکان باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند تا مشکلات مربوط به دندان‌های آن‌ها برطرف شود. و برای داشتن دندان های دائمی سالم و خوش‌فرم آماده شوند. اگر مشکلات خاصی مثل کج بودن دندان یا عدم هماهنگی در تراز دندان‌های کودک شما وجود داشته باشد، دندانپزشک به احتمال زیاد کودک شما را به یک متخصص ارتودنسی کودکان ارجاع می‌دهد. تا تمام ملاحضات ارتودنسی دندان در خصوص او در نظر گرفته شود.
زمانی که کودکی واقعا نیز به پروسه ارتودنسی داشته باشد، سن و سال مراجعه، ملاک و معیار قرار نمی‌گیرد. برنامه درمانی بستگی به نیازهای کودک دارد، و از یک کودک به کودک دیگر متغییر است. به عنوان مثال، بچه‌هایی که شکاف کام و لب دارند باید قبل از رویش اولین دندان‌های دائمی‌شان با کمک تجهیزات ارتودنسی مخصوص تحت درمان قرار بگیرند.
بچه‌های دیگر ممکن است از ابتدای سن 6 یا 7 سالگی درحالی که تمام دندان های شیری خود را از دست نداده‌اند تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند. هدف از درمان زودرس در این سنین جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر در آینده است. کلیه این درمان‌ها شرایط بهتری را برای بیرون آمدن و رشد دندان‌های دائمی ایجاد می‌کند.
طول مدت درمان ارتودنسی کودکان متفاوت است و می‌توان گفت که بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد:
- نوع مشکل موجود در دندان
- میزان همکاری فرزند شما با ارتودنتیست
- و رشد فرزند شما
اما به طور معمول، اغلب کودکان از 18 تا 36 ماه از بریس استفاده می‌کنند.
از جمله ناهنجاری هایی که در سنین پایین و اطفال قابل درمان و کنترل هستند عبارتند از:
- جلو بودن فک پایین یا عقب بودن فک بالا در ارتودنسی کودکان
بهترین سن درمان این ناهنجاری زیر ۸ سال و با تکمیل رویش دندان‌های ثنایای بالا می‌باشد. البته تا زیر سن ۱۳ سال هم گفته می‌شود امکان مداخله اصلاح رشد در این زمینه وجود دارد. به طور معمول برای درمان این ناهنجاری از فیس ماسک استفاده می‌شود.
- عقب بودن فک پایین
بهترین زمان اصلاح هدایت رشد فک برای درمان این مشکل، یک سال قبل از سن بلوغ بیمار می‌باشد. به طور میانگین این زمان در دخترها بین ۱۰ تا ۱۱ و در پسرها بین ۱۱ تا ۱۲ سالگی است. برای درمان این ناهنجاری از هدگیر و یا دستگاه فانکشنال کمک گرفته می‌شود.
- تنگی فک بالا در ارتودنسی کودکان
بهترین سن درمان این ناهنجاری قبل از استخوانی شدن درز میانی فک بالا (قبل از ۱۳ سالگی) است. در بیمارانی که تنفس دهانی دارند بیشتر به چشم می خورد. درمان آن تعریض فک بالا توسط دستگاه‌های اکسپندر فک نظیر پیچ هایرکس می‌باشد. به گونه‌ای که کام از ناحیه درز کامی به خوبی باز شده و تنگی فک بالا برطرف می‌گردد.
- اپن بایت در ارتودنسی کودکان
این ناهنجاری می‌تواند ناشی از مشکل ژنتیکی و یا محیطی (مکیدن انگشت، تنفس دهانی و …) باشد. در دوران کودکی به دلیل رشد سریع فک می‌توان به کمک پلاک‌های متحرک خاصی اقدام به کنترل رویش دندان‌های عقبی و تسهیل رویش دندان های جلویی به منظور بستن فاصله عمودی بین دندان‌ها نمود.
- افتادن زودهنگام دندان شیری در ارتودنسی کودکان
یکی از شایعترین دلایل محیطی نامرتب درآمدن دندان‌های دائمی، کشیدن یا افتادن زودهنگام دندان‌های شیری است، زیرا دندان‌های شیری فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی را نگه می‌دارند. بهترین درمان در این موارد استفاده پیشگیرانه از فضا نگهدار ارتودنسی می‌باشد.